Piyanonun Tarihçesi

Piyano Tarihçesi17. Yüzyılın başlarına kadar dayanmaktadır. Bartolomeo Cristofori isminde İtalyan bir ses sanatçısı 1711 yılında piyano üretimine başlamıştır. Piyanonun ismi ise güçlü ve zayıf seslerin bir arada olmasını ifade eden “Piano e Forte” kavramından gelir. Ardından ucu tokmak ve çekiçten oluşan tuş sistemini Fransız Marius bu müzik aletine eklemiştir.

Bu çekiç sistemini geliştirerek piyanodan yumuşak ve güçlü seslerin elde edilmesini sağlayacak yapıyı oluşturan kişi ise Alman Schröter oldu. 1717 yılında geliştirdiği bu yenilikten sonra 1720 yılında G.Silbermann fonksiyonları ve görselliği artan modeller üreterek piyanonun popülaritesini arttırmıştır. Bu sayede 18. Yüzyıl’ ın en yaygın enstrümanlarından biri piyano olmuştur.

Piyanonun Yapısı

Piyano yapısı itibari ile yedi oktavdan fazla bir ses alanına ulaşabilir. Solo performanslar dışında oda müziği ve orkestrada da fonksiyonu vardır. Piyano’ da telleri ve ses tahtasını koruyan ahşap bir kasa vardır. 88 tuşa sahiptir, bunlardan 52’si beyaz 36’sı ise siyah tuştur. Esasında tuşa basmak ile çekicin tellere vurmasını sağlıyoruz ve parmaklarımızı tuşlardan çektiğimizde damper denilen bir parça tellerin titreşimini sönümlüyor. Böylelikle sesler birbirine karışmadan seri bir şekilde enstrümanı icra etmemiz mümkün oluyor. Akustik piyano dışında elektronik ve dijital piyanolar da vardır.

Piyano’ nun çekiç mekanizması oldukça çok parçanın birbiriyle uyum içinde stabil olarak çalışmasını gerektirir. Çekiç mekanizmasındaki bazı parçalar şunlardır; tuş, şövale, eşapman kolu, çekiç başı, susturucu kaşığı, tel, madenî plaka, zımba vb.

Genel olarak piyano üretiminde ahşap, metal ve çuha/keçe olmak üzere 3 ana malzeme kullanılır. Bir piyanoda 7 binden fazla parçadan söz edebiliriz. Piyanonun değerinin fazla olmasının nedenlerinden biri de el yapımı olmasıdır. Ses tablası piyanonun en hassas kısımlarından biridir. Çok kaliteli, özenli bir şekilde kurutulmuş sedir ağaçlarından üretilir. Ahşap malzemelerin yanı sıra tokmaklar ve susturucular için çuha ve keçe de kullanılır. Bu müzik aletinin ömrü 30 ile 80 yıl arasında değişmektedir.

Aslında piyanonun bu kadar popüler olmasının en önemli nedeni ünlü piyanistler ve müzisyenlerdir. Dünya’nın birçok yerinde yetişen piyanistler Mozart, Beethoven, Bach gibi bestekârların eserlerini ustalıkla icra etmektedir. Sergey Rachmaninov, Arthur Rubinstein, Vladimir Horowitz, idil Biret, Glenn Gould gibi isimleri örnek verebiliriz.

Piyano Eğitim Süreci

Piyano eğitim süreci nasıl başlar ve devam eder? 5-6 yaşlarına gelmiş bir çocuk, fizyolojisine göre piyano eğitimlerine başlayabilir. Yapısı gereği piyano eğitimi bireysel çalışmaya bağlıdır. Bilişsel ve duyuşsal boyutların birlikte öğrenilmesi ve antremanları sonucunda verim alınabilir. Bunun için işi ehli bir eğitmenden doğru teknikleri öğrenmek gerekir. Piyanist adayı olmak isteyenlerin çoğu çalışmalarından verim alamadığı için sorun yaşarlar. Bunun ana nedenlerinden biri nasıl öğreneceklerini öğrenememeleridir. Bunun için eğitmenin öğrenme stratejileri konusunda uzman olması gerekir. Öğrenme konusu duyusal kayıt, kısa ve uzun süreli bellek kaydı, bilişsel süreçler, dikkat, algı, tekrarlama, gruplama, kodlama, anlamlandırma, örgütleme gibi adımlardan oluşur.

Weinstein’ e göre öğrenme stratejisi, “öğrencinin öğrenme sırasında kullandığı ve öğrencinin kodlama sürecini etkileme amacında olan davranış ve düşünceler” olarak tanımlanmaktadır. Buradaki amaç kişinin kendi duyuşsal durumunu etkileyerek yeni bilgiyi seçmesini sağlamak, seçtiği bilgiyi edinmek, örgütlemek ve bütünleştirmesini kolaylaştırmaktır. Weinstein ve Mayer’ e göre öğrenme adımları tekrarlama, anlamlandırma, örgütleme, anlamayı izleme ve duyuşsal stratejiler olarak 5 kısıma ayrılır. Piyano öğrenme aşamasında olan bireylerin bu stratejiler hakkında bilgilendirilmesi ve bu teknikleri geliştirmesi daha verimli sonuçlar almasını sağlayabilir.